Bilişim Teknolojileri Alanı
NEDEN BİLİŞİM SEKTÖRÜ?
Bilişim sektörü firmaları, hizmetleri ile ülke ekonomisine maddi gelir ve istihdam açısından önemli katkılar sağlamaktadır. MEGEP kapsamında Bilişim Teknolojileri alanı altında, bilgisayar teknik servisi, veri tabanı programcılığı, web programcılığı, ağ işletmenliği dallarında öğretim programları hazırlanmıştır.
Türkiye’de Bilişim sektöründe bu dalların öğretim programlarının hazırlanarak eğitimine başlanması ile sektörde yıllardır süregelen eğitim açığını giderecek önemli bir girişim olacağı düşünülmektedir. MEGEP kapsamında Bilişim Teknolojileri Alanı Çerçeve Öğretim Programının hazırlanmasında, Millî Eğitim Bakanlığı’nda görevli uzman ve alan öğretmenleri, sektör temsilcileri, üniversiteden alan uzmanları ve meslek elemanları ile iş birliği içinde çalışılmıştır.
Bilişim teknolojileri sektörü, küresel düzeyde hızla değişen pazar ve rekabet koşulları nedeni ile sürekli ve dinamik bir gelişim içindedir. Bu özellikleri nedeni ile bilişim teknolojileri sektörü, stratejik bir sanayi olarak ülkelerin yakın ilgisini çekmekte ve bu sektör için devletler tarafından özel planlamalar yapılmaktadır. Özellikle hızla küreselleşmekte olan bu sektörde rekabet büyük yoğunluk kazanmakta ve sanayileşmiş ülkeler bu sektörün korunması ve rekabet gücünün geliştirilmesi için özel politikalar uygulamaktadır.
Bilişim Teknolojileri Alanı Çerçeve Programında;
1. Bilgisayar Teknik Servisi,
2. Veri Tabanı Programcılığı,
3. Web Programcılığı,
4. Ağ İşletmenliği
Dalları yer almaktadır.
BİLGİSAYAR TEKNİK SERVİSİ
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım kurulumu, bakım ve arıza giderme işlemleri ve bilgisayar ile kontrol edilebilen sistemler kurmaya sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
1. İş organizasyonu yapmak.
2. Analiz yapmak.
3. İhtiyaçları değerlendirmek.
4. Hataları tespit etmek.
5. Algoritma yapmak.
6. Arıza gidermek.
7. Devre tasarımı yapmak.
8. Devreyi gerçekleştirmek.
9. İhtiyaç olursa bilgisayar ile kontrol edilebilen projeler geliştirmek.
10. Tamamlanan projenin testini gerçekleştirmek.
11. Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
Meslek Elemanında Aranan Özellikler
1. El ve güç aletlerini güvenli kullanma yeteneğine sahip,
2. Yabancı dil bilen,
3. Ekip içinde çalışabilen,
4. Sistemli düşünebilen,
5. Matematikle ilgili konularda başarılı,
6. Kendini yenileyebilen,
7. Araştırmacı,
8. Hassas çalışma tekniklerini kullanabilen,
9. Sabırlı ve dikkatli,
10. Bilgisayar ile anlaşabilme ve kontrol edilebilme özelliklerine sahip devreleri araştırabilme ve geliştirebilme yeteneğine sahip kimseler olmaları gerekir.
Çalışma Ortamı Ve Koşulları
Teknik servis (bilgisayar toplanan) ortamında, Elektronik devre yapımını gerçekleştirebileceği atölye ortamında çalışır. El aletlerini çok kullanır. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim hâlindedir. İş çoğunlukla ayakta yürütülür, ortam biraz da olsa hareketlidir. Meslekteki hastalık riskleri, bilgisayar teknik servis elemanları ayakta çok fazla vakit geçirirler. Bu nedenle vücut yorgunlukları fazla olur. Elektronik devreleri gerçekleştirirken baskı devre yapımında ortaya çıkan gaza karşı dikkatli olmak gerekir. Lehimleme yaparken yanma riskine karşı dikkatli olmaları gerekir.
İş Bulma İmkanları
Bilgisayar toplama ve satış işlemi yapan firmalarda, bünyesinde bilgisayar bulunduran iş yerleri, şirketlerde, özel sektöre ait firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendilerine ait özel iş yerleri de açabilirler.
Eğitim ve Kariyer İmkanları
Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim), Bilişim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler.
Ayrıca meslek liselerinden başarılı olarak mezun olan adaylar SAY-1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol Öğretmenliği bölümlerine ve EA-1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajı girebilme şansına sahiptirler.
Bunun yanında ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları taktirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçiş yapabilirler.
VERİTABANI PROGRAMCILIĞI
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım kurulumu, veri tabanı ve programlama dilinin kurulumu, veri tabanının oluşturulması ve yönetimi, yazılım geliştirme, hata giderme, bakım ve yedek almaya sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
1. İş organizasyonu yapmak.
2. Analiz yapmak.
3. İhtiyaçları değerlendirmek.
4. Algoritma yapmak.
5. Veri Tabanına ait tabloları tasarlamak.
6. Veri Tabanına ait tabloları program üzerinde oluşturmak.
7. Veri Tabanına ait arayüz ortamını geliştirmek.
8. Tamamlanan projenin testini gerçekleştirmek.
9. Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
Meslek Elemanında Aranan Özellikler
1. Tasarım ve görsel yeterliliğine sahip,
2. Yabancı dil bilen,
3. Ekip içinde çalışabilen,
4. Sistemli düşünebilen,
5. Matematikle ilgili konularda başarılı,
6. Kendini yenileyebilen,
7. Araştırmacı,
8. İyi derecede tanımlama yeteneğine sahip,
9. Sabırlı ve dikkatli,
10. Verilerin saklanması için yapılması gereken işlemleri bilgisayar diline aktarabilen kimseler olmaları gerekir.
Çalışma Ortamı Ve Koşulları
Büro ortamında çalışır ve genellikle programlama ve görsel unsurlarla uğraşır. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim hâlindedir. İş oturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Meslekteki hastalık riskleri; bilgisayar çalışanlarının görmeye yönelik sorunlarının başında göz sulanması, gözlerde tahriş ve batma, göz yorgunluğu, mavi ve çift görme gelmektedir. Bilgisayarda çalışanların başlıca şikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sırt bölgelerinde yorgunluğa bağlı rahatsızlıklar meydana getirir. Bu tür rahatsızlıklar eklem ve kas hastalıkları oluşturur.
İş Bulma İmkanları
Kamu kuruluşları, bankalar ile özel sektöre ait firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendilerine ait özel iş yerleri de açabilirler.
Eğitim ve Kariyer İmkanları
Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim), Bilişim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler.
Ayrıca meslek liselerinden başarılı olarak mezun olan adaylar SAY?1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol Öğretmenliği bölümlerine ve EA?1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajı girebilme şansına sahiptirler.
Bunun yanında ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçiş yapabilirler.
WEB PROGRAMCILIĞI
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım olarak kurulumu bilgilerinin yanında, web sayfası tasarımına ve programlama dilleri yardımıyla etkileşimli web uygulamaları hazırlayan nitelikli kişidir.
Görevleri
1. İş organizasyonu yapmak.
2. Analiz yapmak.
3. İhtiyaçları değerlendirmek.
4. Algoritma yapmak.
5. Web sitesinin görsel tasarımını yapmak.
6. Tasarlanan sitenin yerel yayınını yaparak test etmek.
7. Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
Meslek Elemanında Aranan Özellikler
1. Tasarım ve görsel yeterliliğine sahip,
2. Yabancı dil bilen,
3. Ekip içinde çalışabilen,
4. Sistemli düşünebilen,
5. Matematikle ilgili konularda başarılı,
6. Kendini yenileyebilen,
7. Araştırmacı,
8. Sabırlı ve dikkatli,
9. Bir konunun çözümlenmesi için yapılması gereken işlemleri bilgisayar diline aktarabilen kimseler olmaları gerekir.
Çalışma Ortamı Ve Koşulları
Büro ortamında çalışır ve genellikle tasarım ve görsel unsurlarla uğraşır. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim hâlindedir. İş oturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Meslekteki hastalık riskleri; bilgisayar çalışanlarının görmeye yönelik sorunlarının başında göz sulanması, gözlerde tahriş ve batma, göz yorgunluğu, mavi ve çift görme gelmektedir. Bilgisayarda çalışanların başlıca şikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sırt bölgelerinde yorgunluğa bağlı rahatsızlıklar meydana getirir. Bu tür rahatsızlıklar eklem ve kas hastalıkları oluşturur.
İş Bulma İmkanları
Kamu kuruluşları, bankalar ile özel sektöre ait iş yerleri, internet üzerinden ticaret (e-ticaret) yapan firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendilerine ait özel iş yerleri de açabilirler.
Eğitim ve Kariyer İmkanları
Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim), Bilişim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler.
Ayrıca meslek liselerinden başarılı olarak mezun olan adaylar SAY-1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol Öğretmenliği bölümlerine ve EA-1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajı girebilme şansına sahiptirler.
Bunun yanında ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları taktirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçiş yapabilirler.
AĞ İŞLETMENLİĞİ
Tanım
Bilgisayar sistemleri donanım ve yazılım kurulumunu yapan, ağ sistemlerinin kurulumunu ve yönetimini gerçekleştiren, ağ ortamı üzerinde yaşanabilecek sorunlara karşı çözümler üretebilen ve geniş ağ sistemleri yönetimini yapan nitelikli kişidir.
Görevler
Ağ İşletmeni;
1. İhtiyaçları değerlendirir ve bu doğrultuda istenilen projeyi analiz eder,
2. Projenin algoritmasını çıkarır,
3. Ağ kurulacak ortamı oluşturur,
4. Oluşturulan ortam için bilgisayar ağının fiziksel kurulumunu gerçekleştirir,
5. Kurulan bilgisayar ağının testini yapar,
6. Geniş ağ sistemleri için yönlendirme yapar,
7. Bilgisayar ağını yönetecek sunucu işletim sisteminin kurulumunu yapar,
8. Sunucu işlemlerini düzenler,
9. Yerel ve geniş ağ kurulumunda güvenlik politikalarının düzenlenmesini sağlar,
10. Sanal ağlar (VLAN) sayesinde ağ trafiğini optimize eder,
11. Ağa izinsiz girişlerin engellenmesine yönelik güvenlik ve uyarı sistemlerini kurar,
KULLANILAN, ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
Hub, Swicth, Kablosuz erişim noktası, Kablosuz ağ kartı, Router, Ağ Kartı (NIC)
Ağ kabloları (Çift bükümlü (UTP, STP -Cat5, Cat 6, Cat7-) kablo, RJ45 konektör, Ağ (konektör) Pensesi, Ağ (krone -jack için-) pense, Plastik Kanal, RJ 45 jack, RJ 45 Konektör, Kablo test cihazı, Fiber optik bağlantı cihazları, Fiber optik test cihazı
Matkap, Testere, Tornavida, Yan Keski, Pense, Elektrik Kablosu, Vida, Pul, Dübel, Lastik Çekiç
Patch Pannel, Kabinet,
Elektrik Kablosu, Elektrik Bandı, Ölçü Aleti (AVO Metre), Kontrol Kalemi,
Firewall, Access Point, Wifi Controller, Wifi Scanner" ve "Network Analyser Yazılımı
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağ İşletmeni olmak isteyenlerin;
1. Sistemli düşünme gücüne sahip,
2. Matematikle ilgili konularda başarılı,
3. Mekaniğe ilgili ve yetenekli,
4. Şekiller arasındaki ilişkileri algılayabilen,
5. El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
6. Dikkatli, sabırlı, tedbirli ve sorumluluk sahibi,
7. Ayrıntılara önem veren,
8. Bireysel karar verme yeteneği güçlü olan,
9. Araştırmacı ve kendini yenileyebilen,
10. Yoğun iş temposu ve esnek çalışma saatlerine dayanıklı,
11. Grup çalışmasına uyum sağlayabilen,
12. Seyahat engeli olmayan kimseler olmaları gerekir.
13. Yabancı dil bilgisine sahip olmak ve teknolojik yenilikleri takip etmek başarıyı artırıcı bir özelliktir
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ağ işletmenleri, endüstride bilgisayar kullanılan iş ortamlarında çalışırlar. Ayrıca geniş ağ bağlantıları oluşturabilmek için dış ortamda, oluşturulan ağların yönetimi için sunucuların bulunduğu büro ortamlarında çalışırlar. Çalıştıkları iş ortamının hizmet ya da üretim özellikleri doğrultusunda çalışma ortamı; tozlu, dumanlı, kokulu, gürültülü, aydınlık, karanlık, soğuk veya sıcak olabildiği gibi, çok temiz ve sağlık açısından ideal büro ortamları da olabilmektedir. Birinci derecede; cihaz, ağ yazılımları ve sunucu işletim sistemleri ile ilgilidir. Ancak meslektaşlarıyla, müşterilerle sürekli iletişim kurmaları gerekir.
Ağ işletmenleri özellikle, el aletleri ile çalıştıkları için çeşitli iş kazaları riski ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Bilgisayarda çalışanlarda boyun, omuz, el, kol, ayak ve sırt bölgelerinde yorgunluğa bağlı rahatsızlıklar olabilmektedir. Genellikle oturarak çalışırlar ve beden gücünü az kullanırlar. İşyerinin türüne göre tam gün veya yarım gün çalıştıkları gibi hafta sonu çalışmasının yanı sıra iş gereği seyahat etmek ve farklı şehirlerde çalışmak da söz konusu olabilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarının Bilişim Teknolojileri alanı Ağ İşletmenliği dalında verilmektedir.
Yeterli sayıda müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde de "Bilişim Teknolojisi" alanı "Ağ İşletmeni" dalında mesleğin eğitimi verilmektedir.
Ayrıca Üniversitelerin veya özel kuruluşların açtığı kurslarda da bu mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Ortaokulu tamamlamış olmak,
Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler.
Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir.
10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır.
Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir.
Mesleki eğitim, okulda teorik/uygulamalı, işletme ve atölye ortamlarında ise uygulamalı olarak verilmektedir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Meslek eğitimini bitirenler meslek lisesi diploması verilmektedir.
Ayrıca; 3308 sayılı kanunda belirtilen hükümler doğrultusunda, ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan mesleklerinde bağımsız işyeri açma belgesi de verilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bilgisayarın hayatın her alanına istisnasız girmiş olması nedeni ile bilgisayarın uzmanlık alanlarından olan ağ işletmenliği mesleğini icra eden insanlara duyulan ihtiyaç da aynı ölçüde artmış bulunmaktadır. Ağ işletmenleri kamu-özel ayrımı olmaksızın bilgisayarın bulunduğu tüm işletmelerde rahatlıkla iş bulabilirler. Ayrıca bilgisayar satış ve teknik destek firmaları, bankalar, sigorta şirketleri, ticari kuruluşlar, internet servis sağlayıcıları, internet yayıncılık şirketleri, radyo-televizyon şirketleri, araştırma şirketleri, borsalar, ulaştırma, lojistik firmaları ve hizmet sektöründe yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında geniş iş imkânına sahiptirler. Kendi adlarına işyeri de açabilirler. Uluslar arası platformda da geçerli olan Microsoft ve Cisco sertifikasyon eğitimleri veren kurumlardan konusunda sertifika kazanmaları halinde iş bulmaları daha da kolay olmaktadır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net %15 veya %30´undan az olmamak üzere ücret verilir.
Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonrası işe yeni başlayanlar, asgari ücret tutarında; tecrübeli elemanlar ise asgari ücretin çok üzerinde gelir elde edebilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Bilişim Teknolojileri alanı Ağ İşletmenliği dalından mezun olanlar istedikleri takdirde ÖSYS Kılavuzlarında belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler.
Ayrıca mezunlar, yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS Kılavuzlarında belirtilen programlara yerleştirilebilirler.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Kendi işyerlerini açabilirler.
BENZER MESLEKLER
Bilgisayar Teknik Servis Elemanı,
EK BİLGİLER
GÖREV
1. İş organizasyonu yapar,
2. Çevre koruma önlemleri alır,
3. İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
4. Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
5. Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.